Center for Study of Political Islam International

Mahomet: prorok czy polityk i dżihadysta

9 lutego 2023

Temat Mahomet

Wprowadzenie

Aby zrozumieć polityczny islam, należy poznać życie Mahometa. Jest tak, gdyż esencją tej doktryny jest sunna, a więc obowiązek każdego muzułmanina do traktowania przykładu jego życia, słów i czynów, jako idealnego wzoru do naśladowania. Aż 89 wersetów Koranu mówi o tym.

Koran 33:21 Wy macie w Posłańcu Boga piękny wzór – dla każdego, kto się spodziewa Boga i Dnia Ostatniego i kto Boga często wspomina.

W skrócie - bycie muzułmaninem sprowadza się do naśladowania życia Mahometa w najdrobniejszych szczegółach.

Życie Mahometa opisują dwa fundamentalne zbiory tekstów, które wraz z Koranem (święta księga islamu), tworzą Trylogię. Mowa jest o sirze, biografii Mahometa, oraz hadisach, krótkich opowieściach o jego dokonaniach. Dzięki nim właśnie jesteśmy w stanie szczegółowo odtworzyć jego życie, choć żył on w VII wieku. Dzięki tym tekstom również poznać możemy podstawowe zasady politycznego islamu.

Początki życia Mahometa

Urodził się w Mekce. Ojciec Mahometa zmarł przed jego narodzinami, a jego matka, kiedy miał pięć lat. Później opiekę nad nim przejął Abu Talib, jego stryj, który był bogatym kupcem. To dzięki niemu zainteresował się handlem. Mając 25 lat poślubił Chadidżę, z którą wspólnie prowadził kupieckie interesy.

Pierwsze objawienie otrzymał w wieku 40 lat, około 610 r. Archanioł Gabriel przekazał mu pierwsze wersety Koranu. To wyznanie wiary stało się przyczyną powstania nowej religii. Pierwszym wyznawcą była właśnie Chadidża, żona Mahometa. Warto dodać, że do tego momentu w Mekce dominowała wolność religijna. Zamieszkiwało ją wielu wyznawców różnych wierzeń i religii. Wspólnym miejscem ich kultu był kamień, Al Kaba, z którym wiązało się wykonywanie wielu rytuałów i praktyk. Islam zaadaptował to miejsce, czego skutkiem jest ustanowienie jednego z filarów islamu. Przynajmniej raz w życiu mają oni udać się w pielgrzymkę do Mekki, do Al Kaby.

Już od samego początku swojej działalności prorok Mahomet naciskał na lokalnych mieszkańcach do przyjęcia nowej religii. Często się z nimi spierał, padały ostre słowa, wywołując konflikty, ale nie dochodziło jeszcze do przemocy. Mahomet nieustannie przeklinał wszystkim niemuzułmanów, krytykując ich tryb życia i wierzenia, oraz groził piekłem, jeśli nie nawrócą się na islam. W rzeczywistości, 67% Koranu z tego okresu to właśnie taki "koraniczny argument". Skutkiem tego było to, że stosunki z lokalną społecznością były napięte i ulegały ciągłemu pogorszeniu.

To w tym czasie zaręczył się też z sześcioletnią córką Abu Bakra, Aiszą. Skonsumował to małżeństwo, gdy miała lat dziewięć, po przybyciu w późniejszym czasie do Medyny.

Na skutek rosnących konfliktów i zachowania Mahomet został on wygnany z Mekki. U kresu swojego pobytu w tym mieście Mahomet miał około 150 wyznawców islamu.

Migracja z Mekki do Medyny

W 622 r. miała miejsce hidżra, a więc migracja Mahometa z Mekki do Medyny. O znaczeniu tego wydarzenia świadczy przede wszystkim fakt, że od tego momentu liczony jest islamski kalendarz. Tuż po przybyciu do Medyny miał wybudować pierwszy meczet. Co ciekawe, kojarzy się on głównie z obiektem kultu religijnego, gdy tymczasem dalsze postępowanie Mahometa w Medynie pokazuje, jak wiele funkcji pełni on w doktrynie politycznego islamu.

Przybywając do Medyny, Mahomet zmienił swoje zachowanie. W Mekce był głosicielem nowej religii, choć trochę napastliwym i zaborczym. Tu jednak zmienił swoje postępowanie i stał się bezwzględnym politykiem i dowódcą wojskowym. Już niedługo po migracji zaczął wysyłać swoich bojowników na wyprawy łupieżcze, które miały na celu łupienie karawan kupieckich zmierzających do Mekki. Od tej pory napaści, ataki, rabunki i prowadzenie wojen (np. bitwy pod Badrem czy pod Uhud, zdobycie Mekki itp.) stały się jego główną formą działalności. Parafrazując słowa siry Ishaqa, w ciągu dziewięciu lat pobytu w Medynie Mahomet osobiście brał udział w 27 wyprawach wojennych. W tym czasie doszło jeszcze do 38 innych bitew i ekspedycji. W sumie daje to liczbę 65 przypadków użycia siły zbrojnej dokonanych w imię islamu, co oznacza jedną wyprawę na sześć tygodni, nie wliczając w to popełnionych morderstw i przeprowadzonych egzekucji. Skutkiem jego polityki był fakt, że gdy umierał, prawie wszyscy mieszkańcy Półwyspu Arabskiego byli muzułmanami, w liczbie około 100 tysięcy wyznawców.

Mahomet i islam

Walki z Żydami

Jedną z osobnych kwestii był stosunek Mahometa do Żydów. Początkowo, głównie z tego względu, że było ich niewielu w Mekce, nie dochodziło do żadnych sporów z nimi. Nie było komu bowiem podważać historii żydowskich, które Mahomet zaadoptował na potrzeby islamu. Jednak stanowili oni ponad połowę mieszkańców Medyny. Żyły tam trzy plemiona żydowskie i od początku pobytu w tym mieście jego stosunki z nimi były napięte.

Pierwsze plemię, Banu Kajnuka, po oblężeniu zostało przez niego pokonane i wygnane a dobra zagrabione. Drugie plemię, Banu Nadir, zostało potraktowane podobnie. W przypadku trzeciego natomiast, Banu Kurajza, Mahomet rozkazał zabić wszystkich mężczyzn, a kobiety i dzieci przekształcić w niewolników. Wszyscy Żydzi zostali więc wygnani z Medyny. Następnie najechał osadę Żydów w Kajbarze, grabiąc ich dobra, oraz podporządkowując ich islamowi przez nadanie statusu dhimmi, czyli obywateli drugiej kategorii. Między innymi zobowiązani byli do oddawania mu połowy swojego zysku. Sposobem na uwolnienie się od tych opresyjnych obostrzeń była konwersja na islam.

Odzwierciedlenie stosunku Mahometa do Żydów odnaleźć można we wszystkich częściach Trylogii islamskiej.

Antysemityzm

Śmierć Mahometa

Mahomet zmarł 8 czerwca 632 r. n.e. Wiele mówiące są jego ostatnie słowa, które tradycyjnie poznać można dzięki hadisowi Al-Buchariego (4.52.288):

Mahomet dał trzy nakazy na łożu śmierci: wygnajcie niewiernych z Półwyspu Arabskiego; dawajcie podarki zagranicznym ambasadorom, jak i ja to czyniłem; trzeci zapomniałem.

Wiele mówią o jego stosunku do niemuzułmanów. Widać, że nawet na łożu śmierci za najważniejszą rzecz do przekazania obecnym uznał on wyraźną deklarację wrogości wobec nich.

Kaznodzieja czy polityka i dżihadysta?

Pytanie to jest proste i trudne zarazem. Trzeba bowiem pamiętać, że Mahomet miał bardzo wyraźnie różniące się dwa etapy w swoim życiu. W pierwszym z nich, w Mekce, był głosicielem nowej religii, który nie dokonywał jeszcze aktów przemocy, a jedynie nieustająco groził i przeklinał wyznawców pozostałych religii. W Medynie jednak całkiem zmienił swoje zachowanie i stał się politykiem oraz dżihadystą. Odpowiedź brzmiałaby więc, że był jednym i drugim, w zależności od okresu swego życia.

Na tym polega właśnie dualizm doktryny politycznego islamu. Istnieją dwa wzorce zachowania, które należy naśladować: można zachowywać się jak Mahomet z Mekki albo Mahomet z Medyny. W obu przypadkach spełnia się ciążący na kimś obowiązek. To ten aspekt budzi najwięcej pomieszania, gdy próbuje się zrozumieć świat politycznego islamu. Logika podpowiada bowiem, że właściwy może być wyłącznie jeden sposób zachowania się - jeden jest słuszny czy prawdziwy. Przykład życia Mahometa zaś wyraźnie pokazuje, że można się zachowywać na dwa sposoby - bez przemocy oraz stosując ją. W obu zaś jest się "dobrym muzułmaninem" w oczach doktryny politycznego islamu.

Etapy życia Mahometa odzwierciedla chronologiczny podział treści Koranu na ten objawiany w Mekce i ten w Medynie.

Koran

Zasada abrogacji

Z drugiej strony istnieje jeszcze jednak zasada abrogacji. Jest to przewidziany przez sam Koran i słowa Allaha sposób rozwiązywania sprzeczności w doktrynie politycznego islamu. Polega on na tym, że późniejsze wersety i nakazy są silniejsze względem wcześniejszych. W bezpośredniej konfrontacji sposób zachowania się Mahometa w Medynie jest pełniejszy, ważniejszy czy "prawdziwszy" niż ten w Mekce. A jaki przykład daje on pod koniec swojego życia? Wystarczy zacytować fragment sury 9, powszechnie uznanej za chronologicznie ostatnią w Koranie:

Koran 9:29 Zwalczajcie tych, którzy nie wierzą w Boga i w Dzień Ostatni, którzy nie zakazują tego, co zakazał Bóg i Jego Posłaniec, i nie poddają się religii prawdy – spośród tych, którym została dana Księga – dopóki oni nie zapłacą daniny własną ręką i nie zostaną upokorzeni.

W skrócie - należy zwalczać niemuzułmanów, dopóki w pełni nie podporządkują się politycznemu islamowi.

Dżihad

Temu służy właśnie dżihad. To nie święta wojna, jak twierdzą niektórzy, ale każdy wysiłek, którego celem jest ekspansja politycznego islamu i podporządkowanie niemuzułmanów. I nie jest to wniosek na podstawie fragmentu wyrwanego z kontekstu, ale wynik całościowej analizy treści Trylogii islamskiej.

Muslim 1.31 Mahomet: „Mam rozkaz prowadzenia wojny przeciw ludzkości, aż wszyscy nie zaakceptują, że nie ma boga prócz Allaha, a ja jestem jego jedynym prorokiem”.

Dżihad

Jak widać wyraźnie, prawie jedna trzecia jej objętości mówi o dżihadzie. Sama biografia Mahometa to w 67% nieustające jego zmagania z niemuzułmanami, mające na celu ich podporządkowanie albo śmierć. A jego życiorys też wyraźnie obrazuje, że polityczny islam osiągnął sukces właśnie w okresie, gdy Mahomet stał się dżihadystą. Gdyby nie taka jego taktyka, polityczny islam współcześnie by nie istniał albo odgrywałby jedynie marginalną rolę.

Warto zaznaczyć też, że dżihad opisywany jest w doktrynie politycznego islamu jako jeden z najlepszych uczynków, jaki można dokonać. Tak wielokrotnie wypowiadał się właśnie sam Mahomet. Można stwierdzić, że obok obowiązków religijnych, takich jak pielgrzymka do Mekki, dżihad stanowi podstawowy obowiązek każdego muzułmanina.

Al-Buchari 2.26.594 Zapytano Proroka: „Co jest najlepszym uczynkiem?”. Odpowiedział: „Wiara w Allaha i jego Posłańca”. Wtedy go spytano: „Jaki jest kolejny najlepszy uczynek?”. Powiedział: „Udział w dżihadzie w imię Allaha”. Wtedy go spytano: „Jaki jest kolejny najlepszy uczynek?”. Powiedział: „Pielgrzymka do Mekki”.

Al-Buchari 4.52.196 Mahomet: „Walka z kafirami w dżihadzie, choć przez jeden dzień, jest więcej warta niż cała Ziemia i wszystko, co się na niej znajduje. Miejsce w raju mniejsze od pejcza jest więcej warte niż cała Ziemia i wszystko, co się na niej znajduje. Dzienna lub nocna podróż w dżihadzie jest warta więcej niż cały świat i wszystko, co się na nim znajduje”

Podsumowanie

Mahomet jest wyjątkową postacią. Nadal bowiem, choć 1400 lat po swojej śmierci, kształtuje otaczającą nas rzeczywistość. Jest tak, gdyż jest wzorem do naśladowania dla wszystkich bez wyjątku muzułmanów. Jeśli więc chce się zrozumieć świat politycznego islamu oraz ideologię stojącą za zjawiskami, które prawie codziennie wydarzają się na całym świecie, należy poznać jego życiorys.

Daje on więc przykład dwojakiego rodzaju: postępuj bez przemocy albo stosuj dżihad. Oba postępowania są uzasadnione. Tok rozumowania jest prosty - jeśli w ten sam sposób zachowywał się Mahomet, jest to przejaw politycznego islamu. Dżihadysta zatem nie postępuje wbrew doktrynie politycznego islamu, ale wprost ją realizuje. Ponadto, zgodnie z zasadą abrogacji, jego zachowanie, ponieważ oparte jest na późniejszym okresie życia Mahometa, ma większe znaczenie niż zachowanie odpowiadające mekkańskiemu etapowi jego życia.

Dlaczego powinno nas to interesować? Ponieważ doktryna politycznego islamu jest nami zainteresowana i w coraz większym stopniu wpływa na nasze życie.

Zachęcamy do przeczytania całej biografii Mahometa!

Bibliografia

  1. Koran, tłum. J. Bielawskiego
  2. Hadisy Sahih Al-Buchariego, dostępne w wersji angielskiej na stronie: https://www.sahih-bukhari.com

Photo by Kenny Eliason on Unsplash

Share

Ostatnie posty

28 października 2023

Prawo Szariatu

Czym jest szariat? Szariat to prawo islamu, które unormowane jest w jego fundamentalnych tekstach. Islam bowiem jest bardzo specyficznym systemem, niepodobnym do niczego innego. To nie tylko religia, ale jednocześnie system prawny, polityczny, ekonomiczny...

12 maja 2023

Koran - najważniejsze źródło doktryny politycznego islamu

Czym jest Koran? Koran to święta księga islamu, swoista Biblia islamu i chyba najsławniejsza książka, której prawie nikt nie przeczytał. Bo jest to trudna lektura dla przeciętnego odbiorcy. Jeśli, Czytelniku, próbowałeś, to wiesz, o co chodzi. Biorąc jednak...

10 października 2022

Hidżra - migracja Mahometa z Mekki do Medyny oraz jej znaczenie dzisiaj

Hidżra - co to? Hidżra, czyli migracja oznacza ucieczkę Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r. n.e. Został on wygnany, gdyż siał zamęt i wywoływał konflikty pośród mieszkańców Mekki. O szczególnym znaczeniu świadczy fakt, rok hidżry stanowi początek ery...